Trenutno, 73% svih radnih mjesta i 80% ljudi u dobi od 25-64 godina sa tercijarnim obrazovanjem se nalaze u gradovima i predgrađima. Urbana područja su, međutim, i mjesta gdje su koncentrisani izazovi kao što su segregacija, nezaposlenost i siromaštvo. Imajući u vidu gore navedeno, urbana područja igraju ključnu ulogu u ostvarivanju ciljeva EU 2020 i rješavanju mnogih njenih najhitnijih izazova. Ekonomski, ekološki i socijalni razvoj urbanih područja će imati značajan uticaj na budući razvoj Evropske unije i njenih građana. Nakon više od dvadeset godina procesa diskusije o potrebi da se osmisli urbana agenda kulminiralo je sa Amsterdamskim paktom. Gradovi su mjesto gdje se evropsko sektorsko zakonodavstvo sprovodi. Ekonomski, ekološki i socijalni razvoj urbanih područja će imati značajan uticaj na budući razvoj Evropske unije i njenih građana.

 

 

Zašto je važno povećati investicije za adekvatno stanovanje? Neke činjenice i brojke:

 

1. Cijene kuća/stanova rastu brže od prihoda u većini država članica EU.

2. 47% mladih između 18 i 34 godine živi kod kuće od početka krize.

3. 44% stambenog prostora u EU je izgrađeno prije 1980. godine i potrebne su dalje investicije npr. za renoviranje i obnovu

4. 75% zgrada treba renovirati.

5. Stanovanje je postalo najveća potrošnja za Evropljane.

6. 80% ljudi se bori da nađe adekvatan (priuštiv) smještaj u velikim evropskim gradovima, kao što su London, Pariz, Berlin, Hamburg, Minhen, Stokholm i Oslo (Eurostat 2016).

7. 40% finalne energije se koristi u zgradama.

8. Beskućništvo se povećava širom Evrope (osim Finske).

9. Nejednakosti u stanovanju i nejednakosti u prihodima se međusobno pojačavaju.

10. Gradovi su na čelu stambene krize; oni pokazuju značajniju ulogu u pronalaženju rješenja.

 

 

Priuštiv smještaj u kontinuumu stanovanja obuhvata širok spektar stambenih sistema i tradicija širom EU, kao što su:

 

• Socijalno stanovanje može biti opštinski, regionalni, drugi oblik javnog stanovanja, bilo sa prihodima / socijalnim rentama (kao u Lisabonu) ili sa rentnim troškovima za održavanje i renoviranje (kao u Beču).

• Priuštivo stanovanje u privatnom sektoru može biti u rasponu od socijalnih agencija za iznajmljivanje, dobrotvornog stanovanja, korisnih fondacija, stambenog prostora preduzeća (kao što su velike kompanije koje nude stanovanje svojim zaposlenima), stambeno uređenog tržišta, stambenih dodataka u privatnim stanovima (plaćene fizičkim licima), privatno renovirano i novo stanovanje (uplaćeno u zgradu) za privatno stanovanje.

• Priuštivo vlasništvo nad kućom može biti stambeno zbrinjavanje u nekadašnjim javnim zgradama kao što je u novim državama članicama, izgradnja i / ili renoviranje može biti subvencionirano pojedinačnim kreditima od strane banaka (Bausparkasse, Caisse des depots) ili kroz porezni sistem (kao u Belgiji), može biti privatno i za ograničen profit, a može se i regulisati. Postoje i modeli u kojima subvencionisane priuštive kuće za iznajmljivanje prelaze u vlasništvo stanara pod određenim uslovima (npr. Poznan)

 

 

Nedavni izvještaji EU bave se značajem ulaganja u adekvatno stanovanje kao vitalnim za održivi ekonomski oporavak i socijalnu koheziju. Radna grupa na visokom nivou o ulaganju u socijalnu infrastrukturu u Evropi jasno pokazuje u svom izvještaju iz 2018. godine da su se ulaganja u socijalnu infrastrukturu smanjila za 20 posto od 2009. godine u EU i procjenjuje ukupni investicijski jaz od 150 milijardi eura godišnje za narednih deset godina . Nedostatak investicija u priuštive stanove iznosi oko 57 milijardi eura godišnje. EU ima više od 220 miliona domaćinstava, a alarmantan je broj da je 82 miliona Evropljana preopterećeno troškovima stanovanja, čak i uz rizik od iseljenja. Gradovima, urbanim područjima, regijama, zemljama širom EU-a je potreban stabilan okvir za smještaj svoje populacije. Oni tragaju za rješenjima kako obezbjediti nove i obnoviti postojeće stambene objekte, pronaći građevinsko zemljište za adekvatno stanovanje, razviti susjedstva u partnerstvu sa građanima i uspostaviti stambene programe gdje se oni još ne primenjuju.

 

 

Stambena kriza je ponovo na agendi zbog toga što porast cijena stanova u glavnim evropskim gradovima direktno utiče na živote stanovnika. Ranjive grupe i srednja klasa su prisiljeni da odu i žive na periferiji jer ne mogu da se takmiče sa platežnom moći investicionih fondova i pojedinaca koji špekulišu sa stanovanjem u uvjerenju da će oskudica zemljišta u konsolidovanim urbanim oblastima raditi u njihovu korist. Kriza adekvatnog stambenog prostora je pitanje koje se ne može sakriti: za razliku od pitanja kao što su zagađenje, gužve u saobraćaju, inovacije ili čak turizam - koji su neopipljivi jer ih je teško mjeriti ili percipirati sa individualnog stanovišta - povećani troškovi života od koji nadmašuju prihode je ključni problem za više od trećinu građana u Evropskoj uniji, kao što pokazuju sve važne studije o ovom pitanju.