Nastanak „Žive biblioteke” motivisan je spoznajom da većina ljudi, barem ponekad, koristi stereotipe u susretu sa drugim ljudima. Gotovo niko ne može kao suštu istinu da iznese tvrdnju da nema apsolutno nikakvih predrasuda ili da druge, makar i nesvesno, ne podvrgava dejstvu stereotipa. „Živa biblioteka” je neposredan i izvanredan primjer smanjenja predrasuda i uspostavljanja dijaloga. Njena metodologija se zasniva na omogućavanju uspostavljanja međugrupnog kontakta u bliskom i poznatom okruženju. Od 2002. godine, metodologija „Žive biblioteke” je postala integralni dio programa za mlade Savjeta Evrope u okviru programa za učenje o ljudskim pravima, i imala je najveće učešće, najdetaljniju dokumentaciju aktivnosti, kao i metodologiju i uticaj na širu publiku i prikaz u medijima.

„Živa biblioteka” funkcioniše baš kao prava biblioteka, gdje čitaoci dolaze da pozajme „knjigu“ na određeno vrijeme, samo što postoji jedna razlika: knjige u „Živoj biblioteci” su ljudi, gdje Knjige i Čitaoci imaju priliku da uđu u pravi dijalog. Knjige predstavljaju grupe koje su često meta predrasuda i stereotipa i koje su često žrtve diskriminacije i socijalne inkluzije. U ovoj biblioteci, Knjige ne samo da mogu da pričaju, već mogu i da odgovaraju na pitanja Čitalaca, mogu da postavljaju pitanja i, što je najvažnije, i da uče. Bitno je spomenuti da sve knjige učestvuju u „Živoj biblioteci” na bazi volonterskog rada.